Thống đốc Oleksandr Starukh, 49 tuổi, choàng tỉnh khi điện thoại đổ chuông lúc 5h58 sáng 24/2, thời điểm quả tên lửa đầu tiên của Nga bắn trúng hệ thống phòng không ở thành phố. 8 tháng sau, các cuộc gọi đã trở thành một phần quen thuộc lúc bình minh đối với Thống đốc tỉnh đông nam Ukraine này.
Ông cho biết lực lượng Nga thường phóng tên lửa vào thành phố lúc 2h, 4h và 6h sáng. Trong đợt tập kích lúc 5h30 sáng 15/10, khoảng 10 tên lửa hành trình và 4 máy bay không người lái (UAV) tự sát đã lao xuống vùng Zaporizhzhia.
Các tên lửa nhắm vào hai trạm biến áp chủ chốt, trong khi UAV tự sát tấn công cảng biển, phá hủy một con tàu dân sự. Tại một khu vực bị tên lửa tập kích, nhiều ôtô cháy rụi, cửa sổ nhiều ngôi nhà vỡ tan, nhưng không gây thiệt hại về người.
<!--[if IE 9]><![endif]--> <!--[if IE 9]><![endif]-->
Nhưng nhiều người dân Zaporizhzhia khác không may mắn đến vậy. 70 thường dân thiệt mạng vì các cuộc tập kích tên lửa vào ban đêm của Nga trong hai tuần qua, ông Starukh cho hay.
Tại một khu chung cư ở ngoại ô, Bogdan Govelov, 23 tuổi, nói chuyện với lớp băng y tế quấn quanh đầu. Lúc 2h30 rạng sáng 9/10, tòa chung cư nơi gia đình Govelov ở trúng tên lửa. Ông Serhiy, 56 tuổi, cha của Bogdan, bị sóng xung kích từ vụ nổ thổi bay ra khỏi cửa sổ căn hộ ở tầng 7.
Bodgan và mẹ là bà Olga may mắn được hàng xóm giải cứu khỏi căn hộ. Cánh cửa trước ở nơi từng là tổ ấm của gia đình anh bị biến dạng bởi sức nóng. Hai người nhanh chóng chạy xuống cầu thang, đến nơi ông Serhiy đang nằm một chiếc hố lớn.
Họ cố gắng kéo ông ra ngoài, nhưng mọi thứ đã quá muộn. Bogdan vẫn nhớ như in cảnh tượng khủng khiếp hôm đó. Tổng cộng 15 người đã thiệt mạng trong vụ tập kích.
<!--[if IE 9]><![endif]--> <!--[if IE 9]><![endif]-->
Zaporizhzhia là một trong bốn tỉnh Ukraine mà Nga sáp nhập vào lãnh thổ ngày 1/10. Tuy nhiên, lực lượng Nga chưa kiểm soát được thành phố Zaporizhzhia, thủ phủ của tỉnh.
Chiến tuyến nằm cách trung tâm thành phố khoảng 30 km về phía đông và gần như không thay đổi kể từ đầu tháng 3. Quân đội Ukraine và Nga mỗi bên kiểm soát một nửa tỉnh Zaporizhzhia.
Không tiến quân được trên bộ, lực lượng Nga thường xuyên tập kích thành phố bằng tên lửa hành trình. Thống đốc Starukh cho biết mật độ các vụ tấn công tăng mạnh trong khoảng 3-4 tuần gần đây.
Thống đốc Starukh trả lời phỏng vấn trong giảng đường tại Đại học Quốc gia Zaporizhzhia thay vì tại tòa nhà thị chính, do mọi cửa sổ ở đó đều đã vỡ. "Phỏng vấn ở đó sẽ hơi lạnh", ông cười.
Theo người dân thành phố, lý do quân Nga tập kích vào ban đêm được cho là vì họ tìm cách tránh thương vong cho dân thường. Nhưng trên thực địa, những vụ tấn công tầm xa như vậy thường không chính xác và gây nhiều thương đau cho người dân.
Giới chức Zaporizhzhia đã bố trí ba vòng phòng thủ xung quanh thành phố nhằm ngăn xe tăng và pháo binh Nga vượt qua. Thống đốc Starukh đã nỗ lực khuyên người dân sơ tán, nhưng nhiều người không chịu làm theo.
Vẫn còn khoảng 500.000 người bám trụ tại thành phố này, so với 700.000 dân trước chiến sự. "70% dân số Zaporizhzhia không chịu rời đi", Thống đốc Starukh nói. "Họ sợ phải chuyển tới nơi lạ lẫm, sợ không có tiền trang trải cuộc sống"
Ông cho hay một phụ nữ lớn tuổi sống trong ngôi làng đang bị pháo kích liên tục. "Ban đêm, bà ấy ngủ tại hầm trú ẩn trong thành phố, còn ban ngày sẽ quay về làng để trồng khoai tây", Starukh nói.
<!--[if IE 9]><![endif]--> <!--[if IE 9]><![endif]-->
Tatiana Drobotia, 32 tuổi, tình nguyện viên tại trung tâm y tế Palyanytsya, nghe thấy tổng cộng 10 vụ nổ vào sáng 9/10.
"Tôi tỉnh giấc khi tiếng nổ vang lên, vơ vội gối và quần áo ấm rồi chui vào nhà tắm hoặc nơi không có cửa sổ để ngủ tiếp, bởi chúng tôi không có thời gian để xuống hầm trú ẩn, rất nguy hiểm khi rời nhà", cô nói. "Chúng tôi ngủ thể không yên".
Nhưng những cuộc tập kích liên tục ở Zaporizhzhia không khiến người dân thành phố tuyệt vọng. Drobotia cho biết cô quyết tâm bám trụ thành phố.
Trước khi trở thành Thống đốc, Starukh là một nhà sử học, giảng dạy tại chính giảng đường mà ông trả lời phỏng vấn. Ông tin rằng Zaporizhzhia sẽ phải chờ đến khi lực lượng Ukraine giải phóng Kherson, cửa ngõ dẫn đến bán đảo Crimea do Nga kiểm soát ở phía nam và các cảng trên Biển Đen của Ukraine.
"Chúng tôi đang giải quyết vấn đề lịch sử để lại, để con cái chúng tôi sau này không còn phải chịu khổ", ông nhấn mạnh, dù vẫn lo rằng sẽ còn nhiều đêm mất ngủ nữa.
Đức Trung (Theo Guardian)